Bảo vệ chăm sóc
trẻ em là một trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Trong
những năm qua với sự nỗ lực của các cấp, các ngành và sự tham gia tích cực của
toàn xã hội, cùng với sự hỗ trợ có hiệu quả của các tổ chức quốc tế, nhiều trẻ
em đã được hưởng các quyền cơ bản của mình, được bảo vệ, chăm sóc giáo dục tốt
hơn. Tuy nhiên hiện nay, đuối nước là một trong những nguyên nhân gây tử vong
do tai nạn thương tích đối với trẻ em và trẻ vị thành niên tại Việt Nam. Trong
giai đoạn 2015-2020, trung bình mỗi năm có khoảng có khoảng 2.000 trẻ em tử
vong do đuối nước, chiếm hơn 50% các trường hợp tử vong do tai nạn thương tích
gây ra. Từ tháng 1 đến tháng 5 năm 2022 có 113
trẻ bị tử vong do đuối nước. Trong 2 tuần cuối tháng 4, đầu tháng 5 có tới 14
trẻ tử vong do đuối nước. Tử vong do đuối nước ở Việt Nam đứng thứ 4
trong khu vực Đông Nam Á, cao gấp 10 lần các nước có thu nhập cao. Đuối nước
hiện là mối đe dọa lớn nhất tới sự sống còn của trẻ em, là nguyên nhân hàng đầu
gây tử vong ở trẻ em. Tổn thất về xã hội và kinh tế do đuối nước gây ra ở trẻ
em và vị thành niên là rất lớn. Mùa hè là thời
điểm xảy ra nhiều vụ đuối nước thương tâm, để lại nỗi đau cho gia đình và cộng
đồng.
Nguyên nhân gây đuối nước:
- Nguyên nhân đuối nước hay xảy ra
đối với trẻ lớn tuổi do bản tính hiếu động, tò mò; đối với trẻ nhỏ do tính
thích nghịch nước hoặc do sự bất cẩn của gia đình. Cho dù trẻ em không biết bơi
lội hay biết bơi lội nhưng do sự chủ quan nên cũng không lường trước hết được
sự nguy hiểm của tai nạn.
- Ngoài ra, môi trường sống chung
quanh cũng luôn luôn có những yếu tố nguy cơ rình rập gây nên tai nạn đuối nước
cho trẻ em như chậu nước, chum vại, bể nước, giếng nước... không có nắp đậy an
toàn; sông, hồ, suối, ao nước... không được rào chắn và có biển báo nguy hiểm.
Hơn nữa, tình trạng xây dựng các công trình, đào bới khai thác cát, đất đá tràn
lan, sự vô ý thức của con người... đã để lại các hố ao sâu gây nguy hiểm như hố
vôi tôi, hố lấy đất làm gạch ngói, hố lấy cát, hố lấy nước tưới hoa màu… không
có hàng rào cũng là những nơi dễ gây nên tai nạn đuối nước.
- Tai nạn do đuối nước có thể xảy ra
trong các trường hợp: ngạt nước, những người không biết bơi ngã xuống nước,
hoặc trẻ em ngã cắm đầu vào chậu nước hay bồn tắm; ngất đột ngột khi vừa tiếp
xúc với nước; lặn sâu dưới nước khi hết hơi không ngoi lên kịp bị ngạt; bơi quá
mệt, cơ thể mất nhiệt do nước lạnh, bị chuột rút rồi ngất đi…
Phòng tránh tai nạn đuối nước:
Để phòng tránh tai nạn đuối nước
chúng ta cần chú ý quan tâm đến các việc sau:
- Không được đi tắm, bơi ngoài sông,
suối mà không có người lớn biết bơi đi kèm.
- Không được phép bơi khi chưa xin
phép bố mẹ.
- Không chơi, đùa nghịch quanh ao,
hồ, hố sâu để tránh bị ngã, rơi xuống hố.
- Trẻ em tắm biển, tắm sông nên mặc áo phao và phải có
cha mẹ, người lớn trông coi.
* Những nguyên tắc an toàn khi bơi:
+ Không nhảy cắm đầu ở những nơi
không có chỉ dẫn.
+ Không được tắm, bơi ở những nơi có
nước sâu, chảy siết, xoáy khi không có người lớn biết bơi và cứu đuối.
+ Không bơi khi trời đã tối, có sấm
chớp, mưa.
+ Tuyệt đối tuân theo các bảng chỉ
dẫn nguy hiểm.
+ Phải khởi động trước khi xuống
nước.
+ Không ăn uống khi đang bơi để tránh
sặc nước.
+ Cần thực hiện nghiêm túc về an toàn
giao thông đường thủy như: An toàn về phương tiện, có đầy đủ phao cứu sinh, áo
phao, chở đúng số người quy định.
Xử lí khi gặp tai nạn đuối nước:
Vậy mỗi chúng ta cần làm gì khi gặp tai nạn
đuối nước.
- Khi phát hiện thấy người bị rơi ngã
xuống nước, cần hô hoán, kêu gọi mọi người đến ứng cứu, giúp đỡ ngay từ khi
nhìn thấy nạn nhân. Tuyệt đối không được nhảy theo cứu nạn nhân nếu mình không
biết bơi và không biết cách cứu đuối vì bản thân mình cũng có thể bị đuối nước.
- Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi
nước bằng cách đưa cánh tay, cây sào dài cho nạn nhân nắm, ném phao có buộc dây
thừng... và kéo nạn nhân lên bờ một cách an toàn. Có thể ném một sợi dây dai,
chắc... từ bờ để nạn nhân túm lấy được dây thừng và kéo nạn nhân vào bờ, hoặc
cùng với mọi người vớt nạn nhân lên…
- Đặt nạn nhân nằm chỗ thoáng khí.
- Nếu nạn nhân bất tỉnh, kiểm tra xem
còn thở không bằng cách quan sát chuyển động của lồng ngực:
+ Nếu lồng ngực không chuyển động tức
là nạn nhân ngưng thở, hãy thổi ngạt miệng qua miệng. Sau đó kiểm tra mạch cổ,
mạch bẹn xem có đập không; nếu không bắt được mạch tức là nạn nhân đã ngưng
tim, phải ấn tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức. Phối hợp ấn tim và thổi
ngạt liên tục trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.
+ Nếu nạn nhân còn thở được, hãy đặt
nạn nhân nằm nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra.
- Cởi bỏ quần áo ướt, giữ ấm bằng
cách đắp lên người nạn nhân tấm khăn khô.
- Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở
y tế ngay cả khi nạn nhân có vẻ bình thường hoặc đã hồi phục hoàn toàn sau sơ
cứu vì nguy cơ khó thở thứ phát có thể xảy ra vài giờ sau khi ngạt nước…