Nhiều người con quê hương vì đói khổ phải bỏ làng ra đi tìm đến Cách mạng, tiêu biểu như lão thành Cách mạng Trần Văn Long tham gia Cách mạng tại Tuyên Quang năm 1939; cụ Vũ Hoàng Ngô gia nhập vệ quốc đoàn; Liệt sỹ Trần Văn Lễ từ phu đồn điền Phú Riềng xung phong vào vệ quốc đoàn Nam bộ; cụ Đỗ Minh từ một nhạc công đội hát thánh ca đã gia nhập vệ quốc và trở thành nhạc sỹ với gần 100 bài hát ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương, đất nước. Trong đó bài hát “Ca ngợi Đảng cộng sản Việt Nam” được đánh giá là ca khúc xuất sắc nhất trong những ca khúc viết về Đảng, thường được cử hành cùng với bài Quốc ca của nhạc sỹ Văn Cao trong các dịp đại lễ. Ông ra đi với một khát vọng “Muốn vượt lên khỏi thực tại để làm một điều gì đó góp phần thay đổi thực trạng của quê hương lúc bấy giờ”.

Trong cách mạng tháng Tám, ngày 23/8/1945 Việt minh tổ chức mít tinh tại sân vận động Hải Hậu, tuyên bố từ nay chính quyền nhân dân được thành lập. Từ đây, chính quyền thuộc về tay nhân dân. Cách mạng đã đưa quần chúng nhân dân nghèo khổ, bị áp bức, đoạ đầy hàng trăm năm, lên làm chủ vận mệnh của mình, dưới sự lãnh đạo của Đảng, bước vào thời kỳ xây dựng, củng cố và bảo vệ chính quyền nhân dân, dưới chính thể Việt Nam dân chủ cộng hoà.

Khi thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Không có gì quý hơn độc lập tự do" toàn dân tộc Việt Nam đã tiến hành cuộc kháng chiến 9 năm trường kỳ gian khổ. Cùng với cả nước, nhân dân xã Hải Triều đã tiễn đưa 33 người con thân yêu lên đường nhập ngũ, chiến đấu ở khắp các chiến trường. Trong đó, có 7 đồng chí bổ sung vào đội quân Nam tiến được trao tặng huy hiệu thành đồng Tổ quốc; 9 đồng chí có vinh dự được tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ góp phần làm nên “Thiên sử vàng” của dân tộc.

Ở hậu phương, 53 đồng chí kiên trung, bám đất, bám dân tham gia du kích, chống càn, dẹp loạn, đánh bốt, cầm súng chiến đấu bảo vệ quê hương. Tiêu biểu như gia đình như ông Đỗ Văn Lung cả hai vợ chồng cùng là du kích cầm súng giết giặc. Trong cuộc kháng chiến ấy, 16 người con ưu tú của quê hương đã anh dũng hi sinh vì độc lập tự do của tổ quốc như 2 cha con Liệt sỹ  Đỗ Văn Thụy nguyên xã đội trưởng xã Tứ Mỹ và Liệt sỹ Đỗ Văn Lung, Liệt sỹ Vũ Hoàng Tân, Liệt sỹ Vũ Viết Thìn, Liệt sỹ Đỗ Văn Dương, Liệt sỹ Trần Văn Xuân..., nhiều người con quê hương để lại một phần xương, máu nơi chiến trường như đồng chí thương binh Đỗ Mạnh Thưởng…02 mẹ: Vũ Thị Lâm, Phạm Thị Đức, đã dâng hiến cho Tổ quốc những người con thân yêu duy nhất của mình được Nhà nước được truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”.

Kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cùng với nhân dân miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội, nhân dân Hải Triều bắt tay vào công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế, xây dựng cuộc sống mới và làm hậu phương vững chắc chi viện cho chiến trường miền nam. Cải cách ruộng đất, cải tạo và xây kinh tế xã hội chủ nghĩa. Đây là thời kỳ xã Hải Triều  đã có bước chuyển mạnh mẽ về tư duy kinh tế trong nông nghiệp - nông thôn, kinh tế tập thể xã hội chủ nghĩa; thành lập các HTX,  đến tháng 01/1960 toàn xã thành lập được ba HTX sản xuất muối, một HTX nghề cá quy mô xóm, hai HTX mua bán và tín dụng. Đây là một chủ trương lớn của Đảng, nên được tiến hành rất khẩn trương, tạo bước ngoặt lớn trong sản xuất giúp nông dân có điều kiện khai hoang phục hóa, mở rộng diện tích sản xuất, đa dạng hoá cơ cấu cây trồng,  đầu tư khai thác cá biển hiệu quả ... góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu nhiệm vụ của địa phương.

Song song với nhiệm vụ sản xuất và phát triển kinh tế, xã nhà đã  thực hiện tốt nhiệm vụ chiến đấu và tham gia phục vụ chiến đấu, chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ. Là địa bàn trọng điểm, có các mục tiêu thu hút sự đánh phá của địch. Lực lượng dân quân xã Hải Triều, đã anh dũng kiên cường đánh trả lại các cuộc đánh phá của kẻ thù bằng pháo kích và không quân. Ngày 07/11/1965 lực lượng dân quân xã Hải Triều đã bắn rơi máy bay Mỹ.

 

Trong 10 năm đế quốc Mỹ tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại miềm Bắc, với 27 lần máy bay đánh phá, 5 trận tàu chiến pháo kích...chúng đã gây cho xã nhà nhiều tổn thất: làm chết 11 người, bị thương 8 người, phá huỷ 3 kho muối, thiệt hại 5000 tấn muối. Nhưng với ý trí kiên cường dũng cảm trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm, cán bộ và nhân dân xã Hải Triều đã 31 lần tiễn đưa gần 400 con em lên đường nhập ngũ, chiến đấu ở khắp các chiến trường trong nước và làm nghĩa vụ quốc tế, cùng quân dân cả nước thực hiện thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, giành độc lập tự do cho dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong cuộc kháng chiến ấy, 39 người con quê hương đã anh dũng hy sinh; 27 anh đã mãi mãi để lại một phần xương máu nơi chiến trường. Tiêu biểu như gia đình ông Nguyễn Vũ Sỡi đã hiến dâng cho Tổ quốc cả 2 người con trai yêu quý. Ông Đỗ Văn Thu ba con trai nhập ngũ, 2 con trai liệt sỹ, 01 con trai là Thương binh - Bệnh binh. Nhiều cá nhân chiến đấu ngoan cường, lập công xuất sắc, tiêu biểu như dũng sỹ diệt Mỹ Nguyễn Văn Yên một thanh niên gốc giáo; toàn xã có 6 cặp vợ chồng đều là quân nhân đã từng chung chiến hào chống Mỹ trong những năm tháng gian khổ, ác liệt.

Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cán bộ và nhân dân xã Hải Triều đã được Nhà nước khen thưởng: 440 huân, huy chương các loại cho 243 cá nhân, Bà Đỗ Thị Ru được tặng Huân chương lao động hạng 3 trong lao động sản xuất muối. Ngày 28/5/2010, xã Hải Triều vinh dự được Chủ  tịch nước ký quyết định phong tặng danh hiệu  Nhà nước  “Anh hùng lực lượng vũ trang thời kỳ chống Mỹ cứu nước”. Năm 2015, 2016 được chủ tịch truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước cho 3 mẹ Việt Nam anh hùng là mẹ Vũ Thị Xuân (tức Thu), mẹ Vũ Thị Loan (tức Thuỵ) và mẹ Trần Thị Gái (tức Sỡi), đến nay xã có 5 mẹ được truy tặng danh hiện Mẹ Việt Nam anh hùng.

Giai đoạn những năm sau chiến tranh 1975-1985, chúng ta tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh. Giai đoạn những năm sau chiến tranh 1975-1985, chúng ta tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh. Địa phương nhà đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ, nổi bật trên tất cả các lĩnh vực, trở thành điểm sáng của huyện, của tỉnh. Về kinh tế, phát huy tối đa ngành nghề khai thác thủy sản và sản xuất muối, nghề thủy sản và mô hình bãi ngang nổi tiếng có những mẻ lưới vây đạt năng suất trên 100 tấn cá được Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng tặng lẵng hoa cho HTX Minh Hải; HTX muối Trần Phú nhiều năm là đơn vị dẫn đầu toàn tỉnh. Trên lĩnh vực quốc phòng, Hải Triều là điểm sáng của Quân khu 3 về tuyến phòng thủ ven biển và được Quân khu chọn làm điểm “làm giàu, đánh thắng”. Cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi được đầu tư xây dựng.

Thực hiện công cuộc đổi mới, trong 30 năm qua đặc biệt trong những năm gần đây; Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã đã vượt qua mọi khó khăn thử thách, phát huy sức mạnh tổng hợp, đưa kinh tế- văn hoá- xã hội của Hải Triều thực sự khởi sắc và đạt được nhiều kết quả đáng phấn khởi.

Ghi nhận công lao to lớn đó, Đảng, Nhà nước đã truy phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang thời kỳ chống Mỹ cứu nước, Chủ tịch tỉnh trao Bằng Công nhận “Đạt chuẩn Nông thôn mới năm 2014”;  Kinh tế xã nhà phát triển ổn định, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt trên 12%/năm. Đã huy động được nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, trong đó có nhiều công trình lớn, trọng điểm có ý nghĩa chiến lược lâu dài về giao thông, thuỷ lợi; nhiều khu sản xuất theo mô hình công nghiệp được hình thành và đi vào hoạt động; nhiều công trình phúc lợi công cộng được đầu tư mạnh mẽ như: Xây dựng nhà văn hoá xóm (10/10 xóm có nhà văn hoá) , đường giao thông (100% đường giao thông được kiên cố), hệ thống thuỷ lợi (70% kênh thuỷ lợi trong làng được kiên cố), tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội. Sự nghiệp văn hoá, y tế, giáo dục tiếp tục phát triển toàn diện (7/10 xóm đạt xóm văn hoá cấp huyện, 10/10 xóm đạt xóm Nông thôn mới, 3 trường học và trạm Y tế đều đạt chuẩn Quốc gia); đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện (Bình quân thu nhập đầu người năm 2015 đạt ~35 triệu đồng). Bộ mặt nông thôn có nhiều đổi mới. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng; hiệu lực quản lý, điều hành theo pháp luật của bộ máy chính quyền được nâng lên một bước. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội hoạt động có hiệu quả. Giữ vững Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, chính quyền vững mạnh, các đoàn thể là đơn vị tiên tiến xuất sắc của huyện.  

Nhìn lại quá trình 60 năm xây dựng và phát triển, chúng ta không khỏi bùi ngùi bởi những năm tháng hy sinh, gian khổ, chiến tranh giặc dã, thiên tai, mất mùa, gây nên cảnh đói nghèo lạc hậu. Song chúng ta cũng rất đỗi tự hào về Đảng ta về truyền thống của nhân dân ta, đã mấy chục năm qua cùng một chí hướng, đoàn kết thương yêu, đùm bọc lẫn nhau, cần cù, chịu thương, chịu khó, vượt qua khó khăn, vượt qua muôn trùng sóng gió để đi đến thắng lợi như ngày hôm nay. Có được thành quả đó, chúng ta đời đời ghi nhớ công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu và các anh hùng, liệt sỹ, các vị lão thành cách mạng, các đồng chí thương, bệnh binh đã hy sinh cuộc đời mình cho sự trường tồn của quê hương, đất nước. Chúng ta cảm ơn Đảng, khẳng định vị trí, vai trò lãnh đạo duy nhất của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng dân tộc Việt nam.

                                                                                                                                                   

                                                                                                                                   Trần Phương - PCT UBND xã